Hokjesgeest

In Nederland kennen we veel verscheidenheid aan (sub)culturen, wat resulteert in een erg kleurrijke samenleving. Een gevolg hiervan is de hokjesgeest: we zijn altijd bewust dan wel onbewust geneigd mensen in een hokje te plaatsen, omdat we zo orde en logica in ons brein creëren. Dit wordt vooral als negatief ervaren, maar is dat het eigenlijk wel? En verdienen de 'slachtoffers' van het hokjesdenken eigenlijk wel die benoeming, of werken ze er ook onbewust aan mee?


Zoals ik hierboven al vermeldde, is de hokjesgeest een manier van mensen begrijpen die voor de mens erg veilig aanvoelt, doordat je mensen als 't ware categoriseert. Het is het tegenovergestelde van wat ze thinking out of the box noemen. Normaliter wordt de hokjesgeest als negatief beschouwd, omdat je in je hoofd voor jezelf een 'aangekoekt' beeld creëert van iets of iemand die niet overeen hoeft te komen met de werkelijkheid en dus generaliserend is. Personen die in hokjes denken worden vaak als stug, wereldvreemd en oppervlakkig neergezet.
Maar raad eens, we denken allemaal in meer of mindere mate in hokjes. Dat is ook nodig, omdat we dagelijks ladingen informatie over ons heen krijgen en we van alles waarnemen. Dit moet in ons hoofd geordend worden en dat doen we door alles een beetje te versimpelen.
De hokjesgeest wordt pas slecht wanneer we ons niet bewust zijn van de momenten waarop we in hokjes denken en wanneer we op grond van die hokjes mensen anders gaan behandelen.

Helaas zullen discriminatie en xenofobie nooit volledig verdwijnen. Hier reageren veel (sub)culturen op door onder andere samen te komen met andere leden van hun cultuur en te demonstreren. Wat ze niet doorhebben is dat ze hiermee vaak verdere segregatie in de hand werken, doordat ze alleen met hun eigen 'clubje' optrekken en zichzelf vervolgens onder de aandacht willen schuiven. Neem bijvoorbeeld de jaarlijkse Gay Pride: Holebi's en transgenders willen hiermee de aandacht krijgen om te laten zien dat ze trots zijn op hun identiteit, maar hiermee benadrukken ze zelf indirect de verschillen en dat ze 'anders' zijn, er is immers ook niet een 'Hetero Pride'. Ik snap best dat dit wordt gedaan om de maatschappelijke taboe die vaak nog op homoseksualiteit rust te doorbreken, maar ik vraag me af of dit de juiste aanpak is. Het zou misschien handiger zijn om homoseksualiteit op een subtielere wijze aan te kaarten en in onze samenleving te integreren.

Kortom: hokjesdenken hebben we dus in zekere mate nodig en hoeft per definitie niet verkeerd te zijn. Mocht je het hokjesdenken toch in enige mate willen bestrijden, dan is het verstandig om voor jezelf het een en ander op een rijtje te hebben: is mijn aanpak wel juist, of is het bericht dat ik over wil brengen in strijd met de manier waarop ik dit doe?